FAQ
Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania dotyczące techniki pomiaru gazów, technologii oraz konserwacji i obsługi naszych urządzeń. Dodatkowo w naszym słowniku znajdziecie Państwo kilka ważnych definicji pojęć związanych z pomiarami gazów.
Ogólne informacje i pytania dotyczące produktów GfG
Oferujemy naszym klientom przenośne urządzenia do detekcji gazów oraz stacjonarne systemy detekcji gazów w wielu wersjach. Najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, który wariant urządzenia jest najbardziej odpowiedni dla danego zastosowania, jest indywidualna konsultacja.
Zdecydowanie zalecamy codzienną kontrolę wzrokową (pod kątem uszkodzeń mechanicznych i zanieczyszczeń) oraz test wyświetlacza. Zwiększa to bezpieczeństwo pracy przy obsłudze naszych przenośnych detektorów gazu. Ponadto należy przeprowadzać regularne kontrole działania i regulacje czujników. Należy przestrzegać wymagań obowiązujących w danym kraju lub branży oraz zaleceń zawartych w instrukcji obsługi. W przypadku konserwacji i napraw prosimy o kontakt z firmą GfG lub jej przedstawicielem handlowym.
Urządzenia posiadają różne wyposażenie czujników i dopuszczenia ATEX:
- G999C: 1 czujnik spalania katalitycznego, 3 czujniki elektrochemiczne, 1 czujnik podczerwieni (strefa Ex 1).
- G999M: takie samo wyposażenie czujników jak G999C, ale przystosowane do pracy w strefie Ex 0
- G999E: 4 czujniki elektrochemiczne, 1 czujnik podczerwieni (strefa Ex 0)
- G999P: 1 detektor fotojonizacyjny, 3 czujniki elektrochemiczne, 1 czujnik podczerwieni (strefa Ex 0)
Konfiguracje "C" i "M" dotyczą również serii G888.
Na to pytanie nie da się odpowiedzieć podając powierzchnię w metrach kwadratowych. Zależy to od wielu czynników: Rodzaj gazu, ewentualne miejsca wycieku oraz rodzaj wentylacji mają wpływ na liczbę i prawidłowe miejsce montażu mierników. Konieczne jest wcześniejsze skorzystanie z porad GfG.
Zależy to przede wszystkim od zastosowanego urządzenia, wbudowanego sensora oraz gazów, które mają być mierzone. Przenośne detektory gazu firmy GfG posiadają gniazda na maksymalnie 5 różnych czujników. W zależności od wyposażenia czujnika mogą one mierzyć do 8 gazów jednocześnie. Mierniki stosowane w stacjonarnych systemach detekcji gazów posiadają zazwyczaj tylko jeden czujnik i dlatego mogą mierzyć tylko jeden gaz. Podczas spotkania konsultacyjnego chętnie wyjaśnimy, które urządzenie jest dla Państwa najodpowiedniejsze.
Z reguły nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ żywotność zależy od czasu użytkowania urządzenia i cykli ładowania. Jednak żywotność akumulatora wielokrotnego ładowania jest ograniczona. W pewnym momencie zdolność do magazynowania energii jest już tylko częściowo dostępna. Widać to po dłuższych czasach ładowania i krótszych czasach użytkowania. W takim przypadku serwis GfG musi wymienić akumulator na nowy.
Czujniki, podobnie jak baterie, mają ograniczoną żywotność. Jest to wartość orientacyjna i może na nią negatywnie wpływać klimat pomieszczenia, głównie temperatura i wilgotność, lub narażenie na działanie gazów. W takim przypadku również czujnik może wymagać wymiany przed upływem przewidywanego okresu użytkowania. Podobnie, rodzaj zasady pomiaru ma wpływ na żywotność, np. czujniki podczerwieni są zazwyczaj bardziej trwałe niż czujniki elektrochemiczne. Dokładne informacje na ten temat można znaleźć w instrukcji obsługi danego produktu.
Jest to zazwyczaj spowodowane wrażliwością krzyżową czujnika. Oznacza to, że czujnik nie reaguje wyłącznie na docelową wielkość mierzoną lub gaz docelowy, ale również na inne zmienne wpływające. Innymi słowy, czujnik z wrażliwością krzyżową nie ma doskonałej selektywności. Wyzwanie to jest szczególnie duże w przypadku czujników gazu, ponieważ pomiar konkretnego gazu powinien być w idealnym przypadku możliwy w matrycy gazowej o dowolnej złożoności - z setkami gazów i oparów jako potencjalnymi czynnikami zakłócającymi. Nie jest zatem zaskakujące, że prawie wszystkie zasady pomiarowe stosowane w czujnikach gazu wykazują wrażliwość krzyżową na gaz krzyżowy.
Jednak oprócz wrażliwości krzyżowej, również wilgotność lub temperatura mogą fałszować wyświetlany wynik.
Specjalna cecha przetwornika EC22 O nie wynika z zastosowanej chemii, ale ze sposobu dyfuzji tlenu do zastosowanego czujnika.
Zazwyczaj w detektorach gazu są stosowane czujniki tlenu z ograniczeniem przepływu dyfuzyjnego. W tej technologii tlen dyfunduje kapilarnie do wnętrza czujnika. Sygnał z czujnika jest wtedy w dużej mierze determinowany przez fizyczne prawa szybkości dyfuzji gazów przez kapilarę. W efekcie w takich urządzeniach mierzona jest procentowa zawartość tlenu lecz zależność od ciśnienia otoczenia jest dość mała. Mierzona wartość jest również zależna od względnej masy cząsteczkowej gazu wypierającego.
Urządzenia takie są przeznaczone do wykrywania wypierania tlenu przez azot. Jeśli jednak powietrze zostanie wyparte np. przez hel, wartość pomiarowa jest znacznie wyższa niż rzeczywista zawartość tlenu, co może mieć niebezpieczne konsekwencje.
Z kolei w przypadku czujników EC22 O dyfuzja gazu odbywa się przez membranę. Dyfuzja, a tym samym sygnał czujnika jest liniowo proporcjonalny do ciśnienia cząstkowego tlenu w otaczającym powietrzu. Zmiany ciśnienia atmosferycznego mają również liniowy wpływ na ciśnienie cząstkowe tlenu, które czujniki ciśnienia cząstkowego również odpowiednio wykrywają. Opisana powyżej zależność od względnej masy cząsteczkowej nie występuje w tym przypadku. W związku z tym prawidłowe wyniki pomiarów uzyskuje się zawsze, nawet gdy tlen jest wypierany przez hel. Ponadto pomiar ciśnienia cząstkowego tlenu ma w wielu zastosowaniach większy sens fizjologiczny niż pomiar względnej zawartości tlenu w atmosferze.
Słownik
Opisuje czas od włączenia urządzenia do wykrywania gazu do osiągnięcia gotowości do pracy.
Czas nastawy t100 to okres czasu, w którym urządzenie pomiarowe musi zareagować na nagłą zmianę wartości wielkości mierzonej i odpowiadającą jej zmianę sygnału pomiarowego. Sama zmiana sygnału pomiarowego nie jest nieregularna, lecz przebiega w postaci krzywej logarytmicznej, tzn. takiej, która z czasem staje się coraz bardziej płaska. Im krótszy czas reakcji, tym szybciej np. miernik pokazuje rzeczywiste stężenie gazu.
Ponieważ zarówno przy wzroście, jak i przy spadku stężenia gazu ustalenie się do ostatnich 10% dokładności zajmuje nieproporcjonalnie dużo czasu, w praktyce znacznie ważniejsze są wartości pośrednie, takie jak t90, t50 lub, w przypadku spadku stężenia gazu, t₁₀. Przy wystarczającej dokładności dają one znacznie lepsze wyniki.
Ogólnie rzecz biorąc, czułość skrośna urządzenia pomiarowego opisuje jego wrażliwość na zmienne inne niż zmienna mierzona. W pomiarach gazu, czułość krzyżowa opisuje jak silnie i na jakie inne gazy reaguje czujnik. Im niższa jest czułość skrośna, tym dokładniejsze są oczekiwane wyniki pomiarów monitorowanego gazu.
Palne gazy i opary w powietrzu tworzą mieszaniny wybuchowe tylko w określonym zakresie stężeń. Poniżej i powyżej dolnej i górnej granicy wybuchowości mieszaniny gazowo-powietrzne nie są wybuchowe. Do dolnej granicy wybuchowości (DGW) mieszanka gazowo-powietrzna jest zbyt uboga do spalania. Powyżej górnej granicy wybuchowości (GGW) tlen potrzebny do spalania nie jest obecny w wystarczającej ilości.
Skróty te oznaczają gazy wybuchowe (EX) i toksyczne (TOX) oraz tlen (OX).
Substancja gazowa, która jest wykrywana w gazie pomiarowym i o której ma być wydane ostrzeżenie.
Gaz, który powoduje reakcję czujnika, nawet jeśli próbka gazu nie jest obecna lub fałszuje wynik pomiaru, gdy próbka gazu jest obecna.
Mieszanina gazów o znanym składzie używana do kalibracji i regulacji urządzeń do wykrywania gazów.
Gaz testowy, który nie zawiera ani gazu docelowego, ani zakłócających zanieczyszczeń.
W zakresie ochrony przeciwwybuchowej wyróżnia się rodzaj ochrony. Przedstawia on różne zasady projektowania urządzeń i ma na celu zminimalizowanie ryzyka jednoczesnej obecności atmosfery wybuchowej i źródeł zapłonu. Samoistne bezpieczeństwo "i" jest właściwością techniczną urządzenia, która zapewnia, że nawet w przypadku awarii nie wystąpi stan niebezpieczny. Natężenie prądu i napięcie są ograniczone do wartości, które nie pozwalają na zapłon wybuchowych mieszanek powietrzno-gazowych ani przez iskry, ani przez ogrzewanie.
Porównanie wskazań detektora / czujnika gazu ze znanym stężeniem gazu testowego bez regulacji. W zależności od stopnia wykrytej odchyłki:
- urządzenie może nadal pracować w ramach dopuszczalnego odchylenia od wartości zadanej
- urządzenie musi zostać wyregulowane
- urządzenie musi zostać naprawione
Międzynarodowa klasa ochrony (IP; także Ingress Protection) wskazuje, w jakim stopniu urządzenie jest zabezpieczone przed wnikaniem stałych ciał obcych i wody. Po oznaczeniu IP następują 2 cyfry. Pierwsza cyfra (0-6) oznacza stopień ochrony przed ciałami stałymi, a druga cyfra (0-9) stopień ochrony przed wnikaniem wody. Im wyższe cyfry, tym wyższy stopień ochrony.
- Najwyższe dopuszczalne stężenie 8h (8hNDS): średnie narażenie na podstawie harmonogramu pracy 8h/dzień, 40h/tydzień
- Najwyższe dopuszczalne stężenie 15' (15’NDS): 15-minutowe NDS narażenia, które nie powinno być przekraczane w żadnym momencie w ciągu dnia pracy, nawet jeśli 8hNDS jest respektowany
Wszystkie urządzenia GfG z katalitycznymi czujnikami gazów palnych i oparów (CC) mają zintegrowaną funkcję ochronną. Jeśli zakres pomiarowy zostanie przekroczony o 12% (112% LEL), czujnik zostaje odłączony od zasilania ze względów bezpieczeństwa. Z jednej strony istnieje ryzyko wybuchu. Z drugiej strony, wraz ze wzrostem stężenia gazu sygnał pomiarowy ponownie by się zmniejszał, ponieważ w czujniku brakowałoby tlenu niezbędnego do spalania katalitycznego (niejednoznaczność).
Niejednoznaczność wystąpiłaby w momencie, w którym przy słabnącym sygnale gazowym nie byłoby już możliwe rozróżnienie między spadkiem rzeczywistego stężenia gazu a wzrostem stężenia gazu przy braku tlenu.
Wyłączenie czujnika CC zapobiega również nadmiernemu zużyciu przy tak wysokich stężeniach gazów palnych. Dopiero po upewnieniu się, że w urządzeniu nie ma już gazów palnych, stan ten może zostać usunięty po potwierdzeniu przez użytkownika. W międzyczasie urządzenie sygnalizuje wyraźne przekroczenie zakresu.
Ochrona przeciwwybuchowa oznacza w tym przypadku, że urządzenia mogą być stosowane i eksploatowane w strefach zagrożonych wybuchem. Wiele urządzeń GfG posiada tak zwany certyfikat ATEX. Posiadają one wymagane bezpieczeństwo i nie mogą wywołać zapłonu niebezpiecznych mieszanek powietrzno-gazowych w strefach zagrożonych wybuchem.
Gaz lub mieszanina gazów, która ma być monitorowana. Zazwyczaj składa się on z powietrza, gazu docelowego i innych składników.
Ustawienie urządzenia na określone stężenie gazu, przy którym urządzenie uruchamia alarm lub inny sygnał wyjściowy. Alarmy i środki, jakie należy podjąć w przypadku uruchomienia alarmu, muszą być określone specjalnie dla każdego zastosowania jako część jego oceny ryzyka.
Regulacja punktu zerowego i czułości detektora / czujnika gazu za pomocą znanego gazu zerowego lub gazu testowego.
Mieszanina gazu i powietrza stosowana jako substytut trudnego w użyciu gazu testowego.